Wortelkanaalbehandeling of Laten Trekken. Wat te Overwegen?

Wortelkanaalbehandeling of Extractie: Lastige Keuze of Juist Niet?

Wortelkanaalbehandeling versus Extractie | Hoe Pijnlijk is een Wortelkanaalbehandeling | Het resultaat | Wat Wel en Niet Eten

U hoopt dat u nooit voor deze keuze komt te staan, maar het komt eigenlijk heel vaak voor. Wortelkanaalbehandeling of laten trekken van tand of kies? Wat is beter? Beide behandelingen zijn een oplossing voor tanden en kiezen met ernstige schade of tandbederf. Heeft uw tandarts u deze opties gegeven? Dan is het belangrijk dat u precies weet wat er bij elke keuze komt kijken.

Wortelkanaalbehandeling: de tand of kies redden

Is de pulpa (tandzenuw) van uw tand of kies beschadigd, ontstoken of zelfs dood? Dan is een wortelkanaalbehandeling de enige manier om de tand of kies te redden. Uw tand of kies wordt verdoofd met plaatselijke verdoving en wordt een kleine opening in de tand of kies gemaakt. Hierdoor komen de wortelkanalen bloot te liggen.  Indien nodig kan er ook gebruik worden gemaakt van 3D-beeldvorming middels CBCT-scans en operatiemicroscopen.

Met speciale instrumenten wordt vervolgens al het tandbederf en beschadigd weefsel schoongemaakt, en de wortelkanalen gedesinfecteerd. De kanalen worden gevuld met een biocompatibel materiaal dat ook wel guttapercha wordt genoemd. Dit sluit de tand af tegen infectie en vult de wortelkanaalruimte op. Daarna wordt de tand of kies door uw tandarts hersteld voor verdere bescherming en functionaliteit.

De meeste mensen ondervinden weinig ongemakken na een wortelkanaalbehandeling. Eventuele pijnstillers kunnen worden gebruikt om deze te bestrijden.

Tandextractie: afscheid nemen van de tand of kies

Net als bij een wortelkanaalbehandeling begint een tandextractie met een plaatselijke verdoving om het gebied volledig te verdoven. Uw tandarts gebruikt hier ook speciale instrumenten om de tand of kies los te maken en uit te trekken. U zult wat druk voelen en harde knak- en kraakgeluiden horen, maar het zou geen pijn moeten doen.

Tip: betreft het een verstandskies die eruit moet? Het beste is dan om deze door een kaakchirurg te laten trekken. Hiervoor heeft u wel altijd een verwijsbrief nodig. Meestal vergoedt de verzekering de kosten ook volledig als de kaakchirurg de verstandskies verwijderd. 

Na het trekken van een tand of kies is het normaal dat u bloedt. U wordt naar huis gestuurd met een gaasje in uw mond waarop u 30 tot 45 minuten kunt bijten of waarop u volgens de instructies kunt bijten. Het kan zijn dat u de komende 24 uur last heeft van wat licht bloedverlies. Kleine zwellingen en blauwe plekken in het gezicht zijn niet ongewoon. Dit komt vaker voor wanneer een achterste kies is getrokken. Het gebruik van een ijspack gedurende 15-20 minuten per keer gedurende de eerste 24-48 uur kan helpen om deze problemen tot een minimum te beperken.

Pijn na extractie

Enige pijn na het trekken van een tand of kes is normaal. Uw tandarts kan u een recept voor een pijnstiller meegeven, die u volgens voorschrift moet innemen om de pijn te verzachten. Sommige mensen kiezen er ook voor om de pijn te bestrijden met vrij verkrijgbare pijnstillers.

De meeste mensen voelen zich binnen twee of drie dagen aanmerkelijk beter, maar houd er rekening mee dat het twee weken of langer kan duren voordat de plek van de extractie volledig is genezen. Volg de instructies van uw tandarts zorgvuldig op, vooral wat betreft spugen, drinken door een rietje, eten en tandenpoetsen.

Nadat een getrokken tand of kies genezen is, is het belangrijk om de missende tand of kies te vervangen. Anders kunnen uw andere tanden van hun plaats verschuiven. Of u ziet met een zichtbaar gat als het één van uw voortanden is. Afhankelijk van waar de tand of kies zich in uw mond bevond, kunt u ook moeite hebben met spreken of kauwen. Er zijn veel vervangingsmogelijkheden, van tandbruggen tot gedeeltelijke gebitsprotheses en tandheelkundige implantaten. Uw tandarts zal de mogelijkheden met u doornemen en u helpen bij het kiezen van de oplossing die het beste bij uw wensen, doelstellingen en uw budget past.

Eindoordeel Wortelkanaalbehandeling of Extractie?  Red de tand of kies indien mogelijk!

Ook al kan een ontbrekende tand of kies tegenwoordig makkelijk te vervangen zijn met moderne tandheelkunde, het zal nooit hetzelfde zijn als uw eigen natuurlijke tand. Bovendien duurt de genezing van een getrokken tand langer en is deze vaak pijnlijker dan de genezing van een wortelkanaalbehandeling, en het trekken van de tand betekent nog meer tandheelkundige ingrepen en genezingstijd om de tand later te vervangen.

Toch kan het trekken van een tand in sommige situaties de juiste oplossing zijn. Sommige tanden en kiezen zijn gewoon te ver heen om nog te redden, zelfs met een wortelkanaalbehandeling. Sommige mensen hebben al lange tijd een zeer slecht gebit en weten uit ervaring dat een wortelkanaalbehandeling het onvermijdelijke alleen maar uitstelt - dat de tand, of waarschijnlijk meerdere tanden, er uiteindelijk uit moeten. Hoewel deze situatie zeldzaam is en de moderne tandheelkundige technologie het steeds gemakkelijker maakt om zelfs problematische tanden te redden, ligt de beslissing uiteindelijk bij u. Bespreek het met uw tandarts, neem de tijd om beide opties goed te overwegen en maak de keuze waar u zich het beste bij voelt.

Hoe pijnlijk is een wortelkanaalbehandeling?

Het is normaal dat patiënten nerveus zijn over hun aanstaande wortelkanaalbehandeling. Helaas hebben wortelkanaalbehandelingen de reputatie onaangenaam te zijn. Echter, u zult opgelucht zijn te horen dat de meeste patiënten de ervaring van een wortelkanaalbehandeling gemakkelijker vinden dan verwacht. Het is zelfs zo dat wortelkanaalbehandelingen vaak worden gebruikt om tand- en aangezichtspijn te verlichten. De patiënten verlaten de praktijk vaak met een beter gevoel dan toen ze binnenkwamen.

Hoeveel pijn kunt u verwachten tijdens een wortelkanaalbehandeling

Wortelkanaalbehandeling versus extractie: wortelkanaalbehandelingen worden uitgevoerd om geïnfecteerd of ontstoken pulpaweefsel aan te pakken, wat ernstige kiespijn kan veroorzaken. Deze pijn kan worden verlicht met een endodontische behandeling. Voor veel patiënten is een wortelkanaalbehandeling versus een extractie niet pijnlijker dan het vullen van een gaatje. Dit dankzij het gebruik van plaatselijke verdoving en moderne endodontische technieken en instrumenten. De meeste mensen melden dat ze zich tijdens de procedure op hun gemak voelen, soms voelen ze druk en beweging, maar geen pijn.

Een endodontische behandeling begint met het gebruik van plaatselijke verdoving om de aangetaste tand of kies en het weefsel eromheen te verdoven. Vervolgens wordt de tand of kies geopend, zodat de tandarts bij de pulpa kan komen om deze te verwijderen. De holte en de wortels van de tand worden gereinigd, vorm gegeven en gedesinfecteerd. Vervolgens wordt de holte opgevuld met een rubberachtig materiaal om de tand af te sluiten en infectie te voorkomen. Uw tandarts herstelt de behandelde tand met een tijdelijke tandvulling of een tijdelijke kroon.

Het komt vaak voor dat patiënten direct verlichting ervaren bij het verlaten van de praktijk. Al helemaal als ze in de dagen of weken voorafgaand aan hun afspraak tandpijn of aangezichtspijn hebben gehad. Ondanks de mythes over wortelkanaalbehandeling is de eerste stap van de procedure (ook wel endo-start genaamd) een relatief snelle, comfortabele manier om te voorkomen dat natuurlijke tanden moeten worden getrokken en vervangen.

Om de behandeling af te maken (endo-af) dient de patiënt na 2-4 weken terug te komen voor de definitieve behandeling. De tijdelijke vullingen of tijdelijke kronen worden dan vervangen door een permanente vulling of als de tand of kies verzwakt is: een permanente tandkroon of een brug.

Pijn na een wortelkanaalbehandeling

Als de plaatselijke verdoving in de uren na uw wortelkanaalbehandeling uitgewerkt is, kunt u wat gevoeligheid en tederheid gaan ervaren. Dit is vooral het geval als de tand of kies in kwestie voor de wortelkanaalbehandeling geïnfecteerd of pijnlijk was.

Deze gevoeligheid is meestal niet ernstig en kan worden behandeld met vrij verkrijgbare pijnstillers, zoals ibuprofen. We raden u aan zacht voedsel te eten en niet te kauwen met de behandelde tand of kies totdat het ongemak is verdwenen. U kunt wel uw normale activiteiten zoals u bent gewend, weer oppakken, zoals werk, school en andere activiteiten.

In de meeste gevallen duurt de gevoeligheid na de wortelkanaalbehandeling maar een paar dagen. Als u na deze tijd nog steeds pijn heeft, bel uw tandarts om te kijken of u voor een onderzoek langs moet komen.

Hoe lang gaat een wortelkanaalbehandeling mee?

Als de pulpa van een tand of kies geïnfecteerd of ontstoken raakt, kan een wortelkanaalbehandeling voorkomen dat de tand of kies verwijderd moet worden. Een tandarts kan uw natuurlijke tand redden en mogelijk jaren, tientallen jaren of zelfs levenslang behouden door de pulpa te verwijderen en de wortelkanalen schoon te maken, vorm te geven en te desinfecteren. Hoewel de tand geen levend pulpaweefsel meer bevat, wordt hij op zijn plaats gehouden door het parodontale ligament, waardoor hij net als uw andere tanden kan blijven functioneren nadat het pulpa is verwijderd. Wortelkanalen kunnen een leven lang meegaan. Toch zijn er omstandigheden waarin uw tand opnieuw behandeld moet worden. Verderop wordt antwoord gegeven op de vraag: "Hoe lang gaat een wortelkanaalbehandeling mee?" en worden enkele factoren toegelicht die van invloed zijn op de levensduur.

Slagingspercentage wortelkanaalbehandeling versus extractie

Het slagingspercentage van endodontische behandelingen is zeer hoog. Wetenschappelijk onderzoeken ondersteunen deze waarnemingen. Één van de meest gedetailleerde studies over dit onderwerp onderzocht de effectiviteit op lange termijn van 487.476 wortelkanaalbehandelingen. Volgens dit rapport gaat 98 procent van de wortelkanaalbehandelingen één jaar mee, 92 procent gaat vijf jaar mee en 86 procent gaat tien jaar of langer mee.

Deze cijfers zijn nuttig om patiënten een algemeen inzicht te geven in hoe lang wortelkanaalbehandelingen meegaan en waarom ze het overwegen waard zijn. Ook is het belangrijk om te begrijpen hoe uw specifieke omstandigheden de levensduur van de behandeling kunnen beïnvloeden.

Factoren die de levensduur van wortelkanaalbehandelingen beïnvloeden

Wat onderscheidt een wortelkanaal dat een leven lang meegaat van een wortelkanaal dat na een paar jaar moet worden herbehandeld? Welke stappen moet een patiënt nemen om de kans op een goed resultaat te vergroten? Hier zijn enkele punten om te overwegen.

• Timing van de wortelkanaalbehandeling

Een tijdige behandeling levert betere resultaten op dan een behandeling die wordt uitgesteld. Complicaties komen vaker voor wanneer de conditie van een tand verslechtert voordat deze wordt behandeld, vooral wanneer de wortelkanaalontsteking zich uitbreidt naar de kaak.

• Tijdstip en kwaliteit van de restauratie na de wortelkanaalbehandeling

Na de wortelkanaalbehandeling heeft u een permanente tandvulling of kroon nodig om de tand of kies te herstellen. De kwaliteit van deze restauratie en de timing ervan zijn van cruciaal belang. Hoe eerder u na de endo-start naar uw tandarts gaat om uw tand te laten restaureren, hoe beter. Als u langer wacht dan de aanbevolen periode tussen uw initiële wortelkanaalbehandeling en uw endo-af en uw restauratie, loopt uw tand een groter risico op complicaties.

• Plaats van de tand of kies

Wortelkanaalbehandeling van een voortand is minder gecompliceerd omdat deze tand maar één wortelkanaal heeft. Omdat deze tanden gebruikt worden om op te bijten en te snijden in plaats van te knarsen, worden ze bovendien aan minder kracht en stress blootgesteld. Aangezien de kiezen twee of drie wortels hebben, zijn ze moeilijker te behandelen en ondervinden ze meer bijtkracht tijdens het eten. Dit maakt ze kwetsbaarder voor problemen veroorzaakt door restauraties die door breuk zijn beschadigd.

• Leeftijd van de patiënt

Naarmate we ouder worden, worden onze tanden brozer en gevoeliger voor breuk. Ook dit heeft invloed op het resultaat van een wortelkanaalbehandeling. Bij het restaureren (nieuwe tandkronen) van tanden of kiezen helpen de kronen de tand of kies te beschermen tegen overbelasting, zodat ze in deze omstandigheden vaak de voorkeur krijgen boven tandvullingen.

De kern van de zaak

We kunnen niet zeggen hoe lang uw wortelkanaalbehandeling zal meegaan, omdat er zoveel variabelen in het spel zijn. We weten echter wel dat een wortelkanaalbehandeling een effectieve behandelmethode is om een aangetaste tand of kies te redden. Vandaar ook het eindoordeel "Wortelkanaalbehandeling versus extractie - wat te overwegen?": Red de tand of de kies!

Wat te eten na een wortelkanaalbehandeling

Als u nog nooit een endodontische behandeling hebt ondergaan, vraagt u zich misschien af wat u van het herstel kunt verwachten. Over het algemeen is het herstel van een wortelkanaalbehandeling versus extractie minder oncomfortabel. Maar het kan zijn dat u de dagen na de behandeling toch zachte voeding wilt eten om de druk op de behandelde tand of kies te minimaliseren.

Richtlijnen voor het eten na een wortelkanaalbehandeling

Tijdens de wortelkanaalbehandeling wordt een plaatselijk verdovingsmiddel gebruikt om het behandelde gebied te verdoven. De verdoving kan tot twee uur aanhouden voordat deze is uitgewerkt. Het beste is dan om geen hete vloeistoffen te gebruiken en niet op voedsel te kauwen totdat het gebied niet meer verdoofd is. Kauwen terwijl uw mond gevoelloos is, kan letsel aan de weke delen veroorzaken.

Vermijd kleverig voedsel zoals snoepjes of kauwgom na uw endodontische behandeling; deze kunnen de tijdelijke vulling in uw tand losmaken of verwijderen. Het is het beste om zacht voedsel te eten waarop u weinig hoeft te kauwen; uw tand of kies zal waarschijnlijk gevoelig zijn in de dagen na de behandeling. Daarnaast kan hard of heet voedsel irritatie veroorzaken. Geef bij het eten de voorkeur aan de kant van de mond tegenover de behandelde tand of kies.

U moet poetsen en flossen zoals u gewend bent om de behandelde tand vrij te houden van voedselresten en bacteriën.

Voedsel dat u kunt eten na een wortelkanaalbehandeling

De meeste patiënten kunnen na een wortelkanaalbehandeling gemakkelijk zacht voedsel eten, zolang ze maar vermijden dat ze kauwen of bijten op de behandelde tand. Gebruik deze lijst met zachte voedingsmiddelen om uw maaltijden na uw wortelkanaalbehandeling samen te stellen:

• Zuivel

  • Yoghurt
  • Zachte kazen
  • Cottage cheese
  • Groenten en fruit
  • Gepureerde soep
  • Appelmoes
  • Smoothies
  • Bananen
  • Mango's
  • Rijpe peren
  • Perziken
  • Aardappelpuree
  • Gebakken zoete aardappelen
  • Gepureerde winterpompoen
  • Avocado

• Eiwitten

  • Eieren
  • Tonijn of kip uit blik
  • Hummus
  • Tahoe
  • Gehaktbrood
  • Notenboter
  • Peulvruchten (bonen, linzen, doperwten)
  • Granen
  • Couscous
  • Quinoa
  • Pasta
  • Havermout
  • Polenta
  • Tarwegries

Na uw afspraak zal uw tandarts u gedetailleerde nazorginstructies geven en al uw vragen beantwoorden.

Te vermijden voedingsmiddelen na een wortelkanaalbehandeling

Er zijn ook bepaalde soorten voedsel die u beter kunt vermijden na een wortelkanaalbehandeling. Deze kunnen uw gevoeligheid verergeren of omdat ze uw tijdelijke vulling kunnen aantasten. Na verloop van tijd kunt u deze voedingsmiddelen weer voorzichtig in uw dieet opnemen.

We raden u aan om te vermijden:

• Zeer warme en zeer koude voedingsmiddelen en dranken, die gevoelige tanden kunnen irriteren
• Kleverig voedsel zoals kauwgom, karamels en andere snoepjes
• Harde producten zoals biefstuk en knapperig brood
• Hard voedsel zoals noten
• Knapperig voedsel zoals pretzels en tortillachips

Zodra uw permanente restauratie (tandkroon) is geplaatst, kunt u uw normale eetpatroon weer oppakken, maar doe dit op uw eigen oordeel: als u merkt dat uw behandelde tand gevoelig aanvoelt bij het eten van een bepaald voedingsmiddel, stop dan met het eten ervan en probeer het een andere dag opnieuw.

Als u na een week of langer nog steeds last heeft van gevoeligheid en pijn, neem dan contact op met uw tandarts.

Ook interessant:

• Tandabces - Oorzaken, Symptomen, Gevaren, Behandelingen
• Waarom u niet bang hoeft te zijn voor het trekken van een tand of kies
• Ontstoken Verstandskies? Lees er alles over en weet wat te doen?
• Tandpijn of KiesPijn? 23 Huismiddeltjes Direct Toe te Passen
• Hoe om te gaan met een tandheelkundig spoedgeval?