Waarom moet de tandarts een röntgenfoto maken?

Waarom is het nodig dat de spoed tandarts een tandheelkundige röntgenfoto zoals een OPG moet maken?

Na het lezen van dit artikel begrijp je veel beter waarom en in welke gevallen de spoed tandarts een röntgenfoto of een OPG (kaakoverzichtsfoto) moet maken. Hopelijk zorgt dit artikel dan ook voor veel minder misverstanden. Dit voorkomt ook de onnodige discussies bij de spoed tandarts.

Een fietsongeluk maakt röntgenfoto noodzakelijk?

Stel je voor dat je op de fiets zit met je mobiel in je hand en  je let even niet op…. “Boem..” Daar lig je dan. In de meeste gevallen is er niks aan de hand en kan je opstaan, lachen en weer fietsen. Als je één van de ongelukkigen bent, kan het ook zomaar zijn dat je helemaal verkeerd bent gevallen. Daar lig je dan met misschien een paar afgebroken tanden.

Het bovenstaande voorbeeld laat zien dat het leven soms niet altijd volgens plan verloopt. Ongelukken, valpartijen en noodgevallen overkomen helaas iedereen wel eens. En vaak op de meest ongelukkige momenten. En soms hebben ze gevolgen voor je gebit. Als je ooit een tandheelkundig noodgeval hebt meegemaakt, weet je ook dat je zo snel mogelijk van de pijn af wilt. Daarom kan het frustrerend zijn als je bij de spoed tandarts komt en je te horen krijgt dat er een röntgenfoto moet worden gemaakt. Want dat zijn weer extra kosten waar je geen rekening mee hebt gehouden toch? Vooral als je geen aanvullende tandartsverzekering hebt om deze kosten te kunnen declareren bij je verzekeraar.

Er is echter één hele goede reden waarom een spoed tandarts een röntgenfoto nodig heeft. Röntgenfoto’s geven de tandartsen de cruciale informatie die ze nodig hebben om jou de beste spoedzorg te kunnen geven. Een andere reden is ook het feit dat de spoed tandarts meestal ook niet je eigen tandarts is. De tandarts heeft dus ook geen beschikking over je patiëntendossier en kan het op dat moment ook niet opvragen.

Wat is eigenlijk het doel van röntgenfoto’s?

Het belangrijkste doel van röntgenfoto’s is het diagnosticeren van tandheelkundige infecties. De tandarts gebruikt de resultaten van de röntgenfoto’s om de symptomen van infecties vast te stellen, zelfs voordat deze duidelijk worden. Hierdoor kunnen deze aandoeningen in een zo vroeg mogelijk stadium worden behandeld. Vooral als het gaat om tandvleesproblemen die, als ze niet op tijd worden behandeld, kunnen verergeren. Een niet behandelde tandvleesprobleem kan uiteindelijk leiden tot de tandvleesziekte: parodontitis. Dankzij de röntgenfoto’s en vroegtijdige signalering kan je dus veel geld besparen.

De röntgenfoto’s geven dus beelden van delen van jouw mond en je kaakbot weer die de tandarts niet kan zien. De tandarts kan met deze beelden vroeg genoeg tandvleesaandoeningen, tandbederf en andere gebitsaandoeningen diagnosticeren of ‘blootleggen’. Als de tandarts het onderzoek met blote ogen uitvoert, is de kans groot dat hij potentiële problemen met tandbederf mist. Sommige studies tonen aan dat er een kans van 80 procent is dat je een gaatjesprobleem krijgt als de tandarts alleen visuele onderzoeken uitvoert. Met röntgenstralen worden ook de wortels, de kaak en andere structuren in de mond onderzocht.

Waarom zijn röntgenfoto’s ook nodig in een noodgeval?

De spoed tandartsen hebben röntgenfoto’s nodig omdat ze met hun blote ogen niet alles kunnen zien. Vooral als je een ongeval hebt gehad, wil de tandarts zien wat er binnenin in je mond gebeurt of is gebeurd. Ook al kunnen ze heel grondig je tanden, tandvlees en andere mondstructuren ook visueel inspecteren. Hieronder volgen een paar tandheelkundige noodsituaties waarin een tandarts röntgenfoto’s moet maken om een diagnose te kunnen stellen:

– Kiespijn of abces

Als je kiespijn hebt kan dit het gevolg zijn van een tandabces, abces tandvlees of een infectie. Deze is dan alleen op een röntgenfoto te zien is als een donkere plek onder het uiteinde van de tandwortel.

– Wortelbreuk

Als er een trauma in de mond of het gezicht is geweest kunnen de wortels van de tanden afgebroken zijn. Het is belangrijk om dit meteen te zien zodat de juiste behandeling kan worden aanbevolen.

– Tandwortelrest

Is in het verleden een tand of kies getrokken en je blijft klachten houden? Dan is er een grote kans dat een stukje wortel van de tand of kies achter is gebleven. Zo’n wortelrest is heel goed te zien op een röntgenfoto. De tandarts of de kaakchirurg kan deze alsnog verwijderen. In sommige gevallen moeten ze juist ook worden verwijderd, ook al heb je er geen last van. Dit is het geval wanneer je je missende tand of kies wilt laten vervangen door een tandimplantaat. Dit is een kunstwortel die in de plaats komt van je eigen natuurlijke wortel. 

– Grote gaatjes

Een röntgenfoto is nodig om de omvang van de schade door een gaatje te beoordelen. Aan de hand hiervan kan bepaald worden of je tand of kies een vulling, een wortelkanaalkanaalbehandeling en/of een tandkroon nodig hebt. In het ergste geval, als de tand of kies niet meer te redden is, kan extractie (het trekken van) noodzakelijk zijn.

– Cysten

Je kunt in noodsituaties plotselinge of ernstige pijn krijgen als je een cyste hebt. Een cyste kan alleen worden gezien met een OPG-röntgenfoto (kaakoverzichtsfoto) waarop de gehele mondholte wordt gefotografeerd, inclusief alle tanden, de boven- en onderkaak en het temporomandibulaire gewricht (TMJ).

Waarom is de juiste diagnose zo belangrijk?

Onthoud dat je er echt bij gebaat bent als je spoedtandarts alle beschikbare instrumenten en middelen kan gebruiken om de omvang van de situatie en de beste handelwijze te bepalen. Als ze het probleem niet correct kunnen diagnosticeren, bijvoorbeeld omdat ze niet over alle informatie beschikken, kan het zijn dat je niet de juiste behandeling krijgt.

Wat zijn de kosten van röntgenfoto bij de tandarts of bij de spoed tandarts?

Er zijn verschillende soorten röntgenfoto’s en de kosten zijn hiervan afhankelijk. Binnen de reguliere tandheelkunde en implantologie heb je minimaal de volgende soorten röntgenfoto’s met de daarbij behorende maximale tarieven middels de tandartscodes.

• Kleine röntgenfoto. Tandartscodes X10, X11

• Kaakoverzichtsfoto (ook wel OPG of OPT genoemd). Tandartscodes X21, X22, X23

• Schedelfoto. Tandartscodes X24, X34

• Meerdimensionale kaakfoto (CBCT-scan), Tandartscodes X25, X26

Deze maximale kosten zijn overal ook hetzelfde en wordt ieder jaar bepaald door de NZa (Nederlandse Zorgautoriteit). Hieronder de maximale kosten voor het jaar 2022 per soort foto:

Hoe vaak een röntgenfoto laten maken bij de tandarts?

Hierop is helaas geen standaard antwoord te geven. Het kan zelfs per patiënt verschillen. Over het algemeen geldt: heb je een gezond gebit en ga je elk halfjaar naar je tandartscontrole? Dan is het voldoende om eens per 2 of 3 jaar een röntgenfoto (kaakoverzichtsfoto) te laten maken. Heb je geen gezond gebit, of je hebt de tandvleesziekte parodontitis, of je hebt bijvoorbeeld tandimplantaten, dan kan het individuele advies zelfs zijn dat je elk jaar een röntgenfoto nodig hebt. Overleg met je tandarts als je hierover vragen of twijfels hebt. Vooral als je vindt dat er te veel of juist te weinig röntgenfoto’s worden gemaakt. 

Is er sprake van een tandheelkudig spoedgeval bijv. een enorme kiespijn, afgebroken tand/kies vanaf de wortel, dikke wang, ontsteking, ongeluk, ongeval etc., dan is het anders. In zulke gevallen worden er altijd röntgenfoto’s gemaakt. Anders kan je tandarts of de spoed tandarts geen goede diagnose stellen om je adequaat te kunnen behandelen.   

Wat is het verschil tussen een röntgenfoto, bijv. een OPG en een CBCT-scan?

Een traditionele röntgenfoto produceert normaal gesproken een enkel beeld van een deel van je lichaam. Dit noemen wij het maken van 2D-beelden. Traditionele röntgenstralen zijn geautomatiseerd en registreren gegevens met behulp van een waaiervormige röntgenstraal op beelddetectoren, die zich rondom de patiënt bevinden. Hierdoor kan een arts een duidelijk beeld van jouw mond krijgen.

Een cone beam CT (CBCT-scan) daarentegen maakt in één enkele rotatie een volledig volumebeeld van jouw mond. Ook wel 3D-beelden genoemd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een kegelbundel die door een röntgenbron in de vorm van een kegel wordt uitgestraald. De computersoftware reconstrueert vervolgens het röntgenbeeld om een 3D-beeld met hoge resolutie van je mond en je gebit te produceren.

Bovendien maakt de CBCT met kegelvormige bundel gebruik van een fluoroscopiebuis met een laag vermogen die gedurende de hele scan voor continue beeldvorming zorgt. Dankzij de enkele draaibeweging biedt een cone beam CT-scan de tandarts of een kaakchirurg een veel efficiëntere en snellere scan dan een traditionele röntgenopname. Daardoor word je tijdens het hele proces aan minder straling blootgesteld.

Jouw tandarts, de kaakchirurg of de implantoloog kan een CBCT-scan maken om bijv. te zien hoe jouw verstandskiezen zich ontwikkelen, of om het plaatsen van implantaten goed te kunnen plannen, of om een 3D-beeld van je hoofd te maken, zodat eventuele pathologieën kunnen worden geïdentificeerd.

Hoe veilig zijn de röntgenstralen eigenlijk?

Sommige mensen maken zich terecht zorgen over de veiligheid van röntgenstralen. Wees gerust, de moderne digitale röntgenstralen gebruiken naar schatting 90% minder straling dan traditionele röntgenstralen. Bovendien wordt een röntgenfoto alleen gemaakt als het echt nodig is, dus de voordelen wegen ruimschoots op tegen de risico’s.

Je kunt er zeker van zijn dat röntgenfoto’s worden gemaakt om ervoor te zorgen dat je de meest geschikte spoedeisende zorg krijgt die mogelijk is. Ze zijn een belangrijke stap in de behandeling van je noodgeval en om je van de pijn af te helpen. En dat is wat je wil toch?

Mogen röntgenfoto’s worden gemaakt als ik zwanger ben?

Bij een zwangerschap kunnen tandheelkundige röntgenfoto’s als het echt noodzakelijk is, zonder bezwaar worden gemaakt. Je tandarts zorgt dan wel voor een loodschort en een loodkraag om je beter te beschermen. De straling is gericht op het gebit en niet op de nog niet geboren baby. Dit is anders als je naar het ziekenhuis moet voor röntgenopnamen. Denk bijboorbeeld aan een MRI-scan. In zulke gevallen dien je de röntgenopnamen uit te stellen tot na de zwangerschap. Overleg hierover altijd met je huisarts of met je specialist in het ziekenhuis.

Geef je borstvoeding of probeer je zwanger te worden? Dan is het ook geen probleem om een röntgenfoto te laten maken. Voor zover bekend zijn hieraan geen extra risico’s verbonden.

Ook interessant

• Tandabces – Oorzaken, Symptomen, Gevaren, Behandelingen
• Ontstoken Verstandskies? Lees er alles over en weet wat te doen?
• Abces Tandvlees? Weet Wat Te Doen & Behandelingen
• Bij Welke 8 tekenen Is Spoed Tandextractie Onvermijdelijk
• 6 Bijzondere Feiten Over Je Mondgezondheid