Ontstoken verstandskies? Lees er alles over en weet wat te doen
Ontstoken verstandkies - hoe ontstaat het | Behandelingen | Huismiddeltjes | Andere oorzaken van pijn | Wanneer naar de tandarts of kaakchirurg? | Tot Slot
Voordat we uitleggen wat een ontstoken verstandskies is en hoe te behandelen, zullen we eerst uitleggen wat eigenlijk een verstandskies is.
Leuk weetje: In België noemen ze een verstandskies een wijsheidstand.
Wat is een verstandskies?
Je verstandskiezen zijn de molaren. Het zijn de grote kiezen helemaal achter in je mond, soms ook wel de derde molaren genoemd. Deze zijn de laatste kiezen die doorgroeien. De elementnummers van deze kiezen zijn:
- Rechtsboven: 18 / Linksboven: 28
- Linksonder: 38 / Rechtsonder: 48
De meeste mensen krijgen verstandskiezen tussen de 17 en 25 jaar. Net als andere tanden, kan een verstandskies:
- gaan rotten
- een gaatje krijgen
- geïmpacteerd raken ( dit betekent dat de kiezen geen ruimte hebben om door te komen)
- vast komen te zitten onder of in de tandvleesrand
Als u een ontstoken verstandskies heeft (ook wel pericoronitis genaamd), moet u behandeld worden door een tandarts. Of juist door de tandarts worden doorverwezen naar de kaakchirurg als het een complexe situatie is. Maar niet alle pijn is het gevolg van een ontstoken verstandskies. Hieronder bespreken we de behandelingen voor ontstoken verstandskies en pijn.
Onstoken verstandskies - hoe ontstaat het?
Verstandskiezen kunnen geïnfecteerd en ontstoken raken omdat ze moeilijker schoon te maken zijn. Voedsel en bacteriën kunnen klem komen te zitten tussen de kies en het tandvlees. De ruimte tussen uw verstandskiezen en de achterkant van uw mond kan gemakkelijk over het hoofd worden gezien wanneer u poetst en flost.
Geïmpacteerde verstandskiezen
Het kan zijn dat een geïmpacteerde verstandskies niet goed door uw tandvlees heen groeit. Hij kan gedeeltelijk naar buiten komen, onder een hoek ingroeien of zich volledig zijwaarts ontwikkelen. Zie afbeelding.
Een gedeeltelijk geïmpacteerde verstandskies heeft een hoger risico op infectie. Dit komt doordat de vorm en de hoek van de tand de kans op tandbederf vergroten. Een tandontsteking of gaatje ontstaat wanneer een overgroei van bacteriën gaatjes maakt in de buitenste, harde glazuurlaag.
Verschillende soorten bacteriën kunnen een infectie in en rond een verstandskies veroorzaken. In zeldzame gevallen kan de infectie zich uitbreiden naar andere delen van de mond en het hoofd. Bacteriesoorten die tot een tandinfectie kunnen leiden zijn onder andere:
- Streptococcus
- Actinomyces
- Peptostreptococcus
- Prevotella
- Fusobacterium
- Aggregatibacter
- Eikenella corrodens
Behandeling van ontstoken verstandskies
De behandeling van een ontstoken verstandskies kan bestaan uit:
-
medicatie om de verstandskies te behandelen
-
tandheelkundige ingrepen om de verstandskies te herstellen
-
een operatie om de verstandskies te verwijderen
De tandarts zal uw gebit onderzoeken en een röntgenfoto van het gebied maken. In sommige gevallen kan een CBCT 3D scan nodig zijn. Aan de hand hiervan kan worden bepaald wat voor soort behandeling het beste is voor uw verstandskies.
Medicijnen tegen verstandskies pijn
U moet antibiotica nemen om een infectie van een verstandskies te verhelpen. Het kan zijn dat u deze ten minste een week moet innemen voordat u de aangetaste verstandskies laat herstellen of verwijderen. Antibiotica helpen bij de genezing van een ontstoken tand of kies en voorkomen dat bacteriën zich verspreiden.
Uw tandarts of kaakchirurg kan antibiotica voorschrijven zoals:
- penicilline
- amoxicilline
- metronidazol
- clindamycine
- erytromycine
Ook kan hij/zij u ook pijnstillers aanraden voor en na een ontstoken verstandskies, waaronder:
- ibuprofen
- lornoxicam
- acetaminofen
- aspirine
Onstoken verstandskies herstellen
Als de infectie is verholpen, moet u weer naar de tandarts om de tand te laten herstellen of te verwijderen. Het herstellen van een gaatje in een verstandskies is vergelijkbaar met het herstellen van andere tanden. Mogelijk heeft u een vulling of kroon nodig.
De tandarts kan ook de bovenkant of zijkanten van de tand afvijlen. Dit verwijdert ruwe of hobbelige randen die voedsel en bacteriën kunnen vasthouden. Het helpt ook om de tand iets kleiner te maken als er sprake is van verdringing.
Ontstoken verstandskies trekken
Als uw verstandskies beschadigd is, kan de tandarts of de kaakchirurg deze geheel of gedeeltelijk verwijderen. Voor een geïmpacteerde verstandskies is een kaakchirurgische ingreep nodig. U moet dan een verwijzing hebben naar de kaakchirurg. Andere geïmpacteerde verstandskiezen kunnen ook worden verwijderd. Dit helpt om toekomstige ontstekingen te voorkomen.
De tandarts kan tandvleesweefsel van de bovenkant van een geïmpacteerde verstandskies verwijderen om deze te helpen doorgroeien. Bij een andere tandheelkundige procedure wordt alleen het bovenste deel van een verstandskies verwijderd, ook wel een coronectomie genoemd. Dit helpt om de tandwortels, de zenuwen en het kaakbot rondom de tand te beschermen.
Feiten over chirurgie
Het trekken van een verstandskies kan gecompliceerd zijn. Dan is het beste om naar de kaakchirurg te gaan. U heeft plaatselijke verdoving nodig door een injectie in het gebied, of algehele anesthesie. De procedure kan 20 minuten of langer duren. Het kan nodig zijn dat de kaakchirurg de verstandskies doorsnijdt en in stukjes verwijdert. Dit helpt om letsel aan de zenuwen en het kaakbot te voorkomen.
Mogelijke bijwerkingen en risico's na het verwijderen van verstandskiezen zijn
- bloeding
- infectie
- gevoelloosheid in uw tong, onderlip of kin
- zwakte van het kaakbeen
Een ontsteking in de mond kan twee weken of zelfs tot twee maanden na het verwijderen van een verstandskies optreden. Breng uw tandarts of uw kaakchirurg van eventuele symptomen op de hoogte. Het kan zijn dat u nog een dosis antibiotica nodig heeft om het te behandelen.
Huismiddeltjes tegen ontstoken verstandskies en pijn
Heeft u een onstoken verstandkies? Dan heeft u waarschijnlijk ook te maken met pijn of pijnlijk gevoel aan deze kies. Een ontsteking van een verstandskies kan niet met huismiddeltjes worden behandeld. Sommige eenvoudige behandelingen kunnen echter tijdelijk verlichting geven van de pijn en het ongemak. Probeer deze remedies als u moet wachten op een bezoek aan uw tandarts.
- Spoelen met zout water
Meng zout in warm of koud drinkwater. Spoel het een paar keer door uw mond en spuug het uit. Het zout helpt om tijdelijk een deel van de bacteriën af te remmen.
- Waterstofperoxide
Verdun waterstofperoxide in gelijke delen drinkwater. Gebruik deze oplossing als mondspoeling. Waterstofperoxide is antibacterieel en zal helpen om een deel van de oppervlaktebacteriën rond de infectie te verwijderen.
- Koud kompres
Leg een ijspack of een koud kompres op de buitenkant van uw wang, over het geïnfecteerde gebied. De kou helpt om de zwelling en ontsteking te verzachten.
- Kruidnagelolie
Kruidnagel bevat natuurlijke antibacteriële oliën. Gebruik een wattenstaafje om kruidnagelolie direct op uw verstandskies te deppen. Herhaal dit een paar keer om de zwelling en pijn te helpen verlichten.
- Pijnstillers zonder recept
Pijnstillers en verdovende gels kunnen u helpen de pijn te verzachten en een goede nachtrust te krijgen voor uw tandartsafspraak. Pijnstillers en verdovende gels met benzocaïne kunnen kleine tandpijn verlichten.
Andere oorzaken van pijnlijke verstandskies
Uw verstandskiezen kunnen pijn veroorzaken, zelfs als ze niet geïnfecteerd of ontstoken zijn. U kunt ook pijn hebben nadat uw verstandskies is getrokken. Andere oorzaken van kiespijn zijn:
-
Pijn aan het tandvlees
Het tandvlees rond of over een verstandskies kan ontstoken raken. Dit wordt pericoronitis genoemd. De ontsteking veroorzaakt pijnlijk, rood en gezwollen tandvlees.
-
Nieuwe of geïmpacteerde tand
Een pas gegroeide verstandskies kan pijn veroorzaken als deze door het tandvlees heen komt. Een geïmpacteerde verstandskies kan ook pijn, zwelling en ontsteking in het tandvlees veroorzaken.
-
Crowding
Als er niet genoeg ruimte is voor de verstandskies om te groeien, kan deze geïmpacteerd raken en tegen een naburige tand drukken. Hierdoor kunnen andere tanden licht gaan bewegen, wat kan leiden tot pijn, gevoeligheid en zwelling. De druk kan ook wortelschade en breuken in de tanden veroorzaken.
-
Cysten
Het kan zijn dat u een cyste rond of over een verstandskies heeft. Een cyste is een met vloeistof gevuld zakje dat zich vormt over een geheel of gedeeltelijk geïmpacteerde verstandskies. Het kan aanvoelen als een harde bobbel of zwelling in het tandvlees. De druk tegen uw tand of kaakbeen kan pijnlijk aanvoelen. Een cyste kan leiden tot een infectie en andere complicaties.
-
Droge socket
Een droge socket is een veel voorkomende tandheelkundige aandoening die optreedt wanneer de lege tandholte niet goed geneest. Normaal gesproken vormt zich een bloedstolsel in de tandholte. Zo'n bloedstolsel beschermt het bot en de zenuwuiteinden in de kaak. Als dit niet gebeurt, kunnen de blootliggende zenuwen pijn veroorzaken die één tot drie dagen na het trekken van de tand of kies begint.
-
Infectie van de tandholte
U kunt een infectie oplopen nadat een verstandskies is getrokken. Kan hierop is groter als u een droge of lege holte heeft en het gebied zich vult met voedselresten en bacteriën. Dit leidt tot infectie, pijn en zwelling.
-
Slechte genezing
Een trage genezing kan ervoor zorgen dat de pijn blijft aanhouden, zelfs nadat een geïnfecteerde verstandskies getrokken is. Roken en slechte voeding kunnen de genezing vertragen en leiden tot een droge socket of tandvleesontsteking. Medicijnen die de immuniteit verlagen, zoals chemotherapiebehandelingen, kunnen de genezing ook vertragen. Soms geneest de lege socket helemaal niet. Dit kan leiden tot een infectie in het tandvlees of kaakbot.
Wanneer naar de tandarts of de kaakchirurg?
Bel uw tandarts en maak een afspraak als u pijn of ongemak in of rond een verstandskies heeft. Heeft u geen tandarts of is uw tandarts niet beschikbaar? Bel dan naar Dental365 Spoed Tandarts.
Het gebied rond de ontstoken verstandskies kan moeilijk te zien zijn. U zult waarschijnlijk een tandheelkundig onderzoek en een röntgenfoto moeten laten maken. Alleen zo kan de tandarts erachter komen wat de oorzaak van de pijn is. Als het te gecompliceerd is, zal er ook een CBCT 3D scan en een doorverwijzing naar de kaakchirurg nodig zijn.
Negeer geen symptomen van uw gebit, tandvlees of kaak, zoals:
- pijn of gevoeligheid
- gevoelig of gezwollen tandvlees
- rood of bloedend tandvlees
- witte vloeistof of gesijpel rond de tanden
- slechte adem
- slechte smaak in de mond
- kaakpijn
- zwelling van de kaak
- stijve kaak
- moeite met ademhalen, uw mond openen of spreken
Ook koorts, koude rillingen, misselijkheid of hoofdpijn kunnen het gevolg zijn van een verstandskies infectie.
Tot slot
U kunt een geïmpacteerde verstandskies niet voorkomen. Ga regelmatig naar de tandarts of mondhygiënist voor controle om complicaties van verstandskiezen te voorkomen. Een goede mondhygiëne kan helpen voorkomen dat uw verstandskiezen geïnfecteerd en ontstoken raken.
Ons advies is altijd: poets en flos minimaal 2 x per dag! Pijn? Bel uw tandarts of anders bel Dental365 als uw tandarts niet beschikbaar is of als u geen eigen vaste tandarts heeft.
Lees ook:
Erwin de Jeger
Hallo,
Ik ga mas in maart om 2 verstandkiezen te trekken maar 1 verstandkies doet best wel pijn wat kan ik nu het beste doen?
Team Dental365
Beste Erwin,
Als de pijn blijft aanhouden dan is toch het beste eerder naar de kaakchirurg te gaan.
Team Dental365.nl
C. Kroon
Hopelijk mag ik hier een vraag stellen over mijn kies. Ik heb een verstandskies waar een gaatje in zit (tegen de wortel aan). (volgens mij is het trouwens een ontsteking en niet een gaatje) Het betreft de bovenkaak. Nu heeft mijn tandarts gezegd dat het beter is om hem te laten trekken (door de kaakchirurg), maar ik wil graag weten hoe lang ik dit uit kan stellen? Is er gevaar bij dat het verder ontstoken raakt en dat het mijn hersenen bereikt en daar een ontsteking veroorzaakt? Met alle gevolgen van dien?
Hoe lang kan ik dit uitstellen? En is trekken okee, of is boren en vullen beter? Ik ben een vrouw van 66 jaar. Ik zou zeer dankbaar zijn met uw advies! Met vriendelijke groet, mw. C. Kroon
Team Dental365
Beste, als het om uw verstandskies gaat en deze is inderdaad ontstoken, dan zou ik u ten zeerste willen adviseren niet uit te stellen en op korte termijn naar de kaakchirurg te gaan. Hij kan dan het beste beoordelen wat te doen. U dient wel eerst een verwijsbrief van uw tandarts te hebben.
delaila
hoi ik heb super veel pijn aan me verstandskies kan amper eten doet pijn als ik ver me mond open doen bij bij het slikken het is opgezwollen rondom me verstandskies en paracetemol helpt niet het doet super veel pijn ens kan ook moeilijk slapen daardoor
Team Dental365
Beste Delaila, waarom maak je niet snel een afspraak bij je tandarts? Hij/zij kan het beste beoordelen en als het nodig is ook een verwijsbrief maken voor de kaakchirurg. Als je last blijft houden van je verstandskies dan kan het alleen maar erger worden.
Tip: mocht je geen vaste tandarts hebben dan kan je ons: Dental365 Spoed Tandartsen, ook bellen. We hebben klinieken in onder andere Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Dordrecht, Gouda, Ede, Deventer, Apeldoorn en Breda.