Wortelkanaalbehandeling

De tandarts heeft nu de wortelkanalen tot (bijna) aan de wortelpunt gereinigd, ontsmet en opgevuld. Door het intensieve schoonmaken, ontsmetten en door het (door)persen van het vulmateriaal kan de omgeving van de wortelpunt tijdelijk geïrriteerd zijn geraakt.

Dit komt vaker voor en zal over het algemeen 1 tot 2 dagen klachten kunnen geven. In enkele gevallen kan het enkele weken duren voordat de klachten verdwijnen. Mochten de klachten langer aanhouden dan is het verstandig om uw tandarts te raadplegen.

(Hevige) pijn bij warmte en koude en bijv. zoet zijn typisch prikkels die afgegeven worden door de (ontstoken) tandzenuw. Deze prikkels verdwijnen over het algemeen na een wortelkanaalbehandeling, helaas zijn er bij u andere voor in de plaats gekomen.

Bij de start van een wortelkanaalbehandeling wordt de tandzenuw (indien nog aanwezig) verwijderd, de kanalen schoongemaakt en meestal tijdelijk opgevuld. U dient nog terug te komen om de behandeling definitief af te maken (endo-af). Restjes zenuw, ontstekingsweefsel of achtergebleven bacteriën kunnen aanleiding geven tot napijn, meestal het hevigst tijdens de eerste twee dagen, maar dit kan helaas ook wat langer duren. Dit kan een zeurende pijn zijn, maar ook verhevigen of pas optreden bij (kauw)druk.

Als de vijl die gebruikt is tijdens de behandeling voorbij de wortelpunt is gekomen kan deze het bot en het wortelvlies geïrriteerd hebben wat ook enige tijd tot klachten kan leiden (mechanische irritatie). Hetzelfde geldt voor het doorpersen van de verdunde chlooroplossing welke gebruikt wordt voor het ontsmetten (chemische irritatie).

In de eerst genoemde situaties waarbij de kanalen nog niet helemaal schoon zijn of de situatie waarbij er een ontsteking rond de wortelpunt aanwezig is die een hoge druk opbouwt in de kanalen, kan het opnieuw openen, schoonmaken en spoelen helpen! In de meeste situaties is het vaak toch een kwestie van tijd en zullen de klachten vanzelf afnemen.

Maar vergeet niet: bent u met pijn naar de praktijk gekomen en is een spoed wortelkanaalbehandeling uitgevoerd? Dan is dit bijna altijd een endo-start. Als het goed is heeft u ook een tijdelijke noodvulling gekregen. U dient dus altijd terug te komen om de behandeling af te laten maken (endo-af).

Bacteriën in het wortelkanaal hebben waarschijnlijk bij u een ontsteking veroorzaakt. De tandarts heeft bij de start van de wortelkanaalbehandeling een opening naar de wortelkanalen gemaakt en deze met een ontsmettende chlooroplossing gereinigd en de kies afgesloten met een tijdelijke vulling, waarna de behandeling op een later tijdstip afgemaakt zou worden. Helaas vlamt de ontsteking nu weer op en is ook de zwelling weer terug. De tandarts zou opnieuw de kanalen kunnen openen, zodat de door de ontsteking verhoogde druk kan ontsnappen en de kanalen tevens weer ontsmet kunnen worden.

In sommige gevallen zal ook antibiotica voorgeschreven kunnen worden. Soms kan de zwelling ook gevuld zijn met pus, wat op een abces wijst. Door de pus naar buiten te laten ontsnappen (draineren) via de wortelpunt en het wortelkanaal of door het maken van een sneetje (een drain) in het tandvlees, kunnen de (pijn)klachten ook snel verminderen. Ons advies in zulke gevallen is bel uw eigen vaste tandarts en maak een afspraak. Heeft u geen tandarts dan kunt u ons altijd bellen.

Een patiënt die zich met een ontstoken zenuw meldt bij een tandarts, zal vaak tussen de bestaande afspraken gepland moeten worden, de beschikbare tijd is dan beperkt. Daarom wordt in eerste instantie alleen de ontstoken zenuw verwijderd, zodat de pijn voor de patiënt zal verminderen en de wortelkanaalbehandeling op een later tijdstip definitief afgemaakt kan worden. Er kunnen natuurlijk meer factoren een rol spelen waarom een wortelkanaalbehandeling niet in 1 zitting wordt afgemaakt, o.a: moeilijk toegankelijke kanalen, het niet droog krijgen van de kanalen, aanwezige (actieve) ontsteking rond de wortelpunt.

De tijd tussen de twee afspraken wordt ook vaak gehanteerd om te wachten en te bezien of de patiënt daadwerkelijk definitief van zijn pijn verlost is. Het is niet goed om bij pijn een potentiële brandhaard van bacteriën weer in te sluiten. Dan zal de kies op een later tijdstip weer moeten worden geopend omdat er een nieuwe ontsteking aan het groeien is.

Een afgebroken vijl tijdens een wortelkanaalbehandeling is een niet meer zo vaak voorkomende complicatie. Met de vijltjes worden de kanalen breder gemaakt zodat deze goed gespoeld (ontsmet) en gevuld kunnen worden. Hoe krommer en hoe nauwer de kanalen zijn des te meer kans er bestaat dat de vijltjes kunnen breken.

Tevens is de kans op breuk ook afhankelijk van o.a. het type, de diameter van de vijltjes en de gebruikte kracht door de tandarts. Mocht er een stuk van het vijltje achterblijven in het wortelkanaal dan hoeft dat geen problemen op te leveren. De vijl zelf zal niet snel een ontstekingsreactie veroorzaken.

De kans op succes is meer afhankelijk van de hoeveelheid bacteriën dat zich nog in het wortelkanaal rond de vijl of onder de vijl bevinden. Is de vijl in het begin van de behandeling al hoog in het kanaal afgebroken en bevindt er zich tevens een ontsteking aan de wortelpunt (bacteriën) dan zal de prognose dubieus kunnen zijn. Maar in het omgekeerde geval van een wortelkanaalbehandeling van een vitale (niet geïnfecteerde) kies, waarbij een stukje vijl onderin de wortel is blijven zitten, zal de prognose goed kunnen zijn.

In de meeste gevallen is het wijs om de vijl te verwijderen. Indien dat niet lukt wordt er doorverwezen naar de endodontoloog. Houdt u er rekening mee dat in principe deze kosten voor de patiënt zijn, niet voor de tandarts. Door nieuwe technieken en toepassing van nieuwe materialen zijn de vijltjes van steeds betere kwaliteit en komen deze complicaties steeds minder voor.

De tijdelijke vulling waarmee een tand/kies wordt afgesloten na o.a. de start van een wortelkanaalbehandeling kan van een zacht materiaal zijn. Hierdoor kan het ook lijken dat de vulling eruit gevallen is, terwijl alleen het bovenste laagje verdwenen is.

Mocht de vulling echter toch volledig verloren zijn, dan is het verstandig om contact met uw tandarts op te nemen. Of als u geen eigen tandarts heeft, contact met ons op te nemen. De toegang tot de wortelkanalen is dan open en de bacteriën uit de mondholte hebben vrij baan. De tandarts zal over het algemeen de kanalen ontsmetten en een nieuwe tijdelijke vulling aanbrengen. Ook de stevigheid van de tand of kies is aangetast waardoor krachten op randen kunnen leiden tot het splijten, afbreken. Het is dus verstandig om in zulke gevallen snel een afspraak te maken.

Maar vergeet niet: bent u met pijn naar de praktijk gekomen en is een spoed wortelkanaalbehandeling uitgevoerd? Dan is dit bijna altijd een endo-start. Als het goed is heeft u ook een tijdelijke noodvulling gekregen. U dient dus altijd terug te komen om de behandeling af te laten maken (endo-af).

De wortelkanalen zijn vaak zo klein dat ze niet altijd goed met het blote oog zichtbaar zijn. In de meeste gevallen gebruiken tandartsen een loepbril of een microscoop om beter alle kanalen te vinden. Soms heeft een kies vier in plaats van drie kanalen. Wanneer een kanaal over het hoofd gezien wordt, kan dit vaak tot een nieuwe ontsteking leiden (er is immers nog een zenuw in de tand achtergebleven die prikkels kan blijven doorgeven).

Met het gebruik van een microscoop kan er secuurder worden gewerkt en is het slagingspercentage van de behandeling groter. In onze praktijk wordt vaak gewerkt met een microscoop.

Elke zenuw bevindt zich in een kanaal in de wortel. Er is een punt dat de zenuw uit de tand het tandbot ingaat. Het is de kunst van de tandarts om de zenuw te doden en verwijderen zo dicht mogelijk bij het uiterste puntje van het wortelkanaal. Het mag echter ook weer niet zo dicht bij het uiteinde komen dat de wortel doorgeprikt wordt of beschadigd raakt. Dus er wordt altijd een veilige afstand tot het uiterste punt gerekend. Dat kun je niet met het blote oog zien en daar moet je metingen voor doen.

Dental365 gebruikt daar voor speciale meetapparatuur, een zogenaamde apexlocator. Deze metingen worden ook in de verslagen genoteerd en worden in rekening gebracht. Ook vanwege de standaard metingen en de kosten van deze metingen is er voor gekozen om de kosten te reduceren ten opzichte van de gangbare prijzen.

Het uitvoeren van een wortelkanaalbehandeling is een nauwlettende behandeling waar veel precisie bij komt kijken. Daarvoor wordt specialistische apparatuur ingezet en worden er specifieke instrumenten gebruikt die de kans op complicaties verminderen. Vanwege de focus en precisiewerk op een zeer klein gebied is het ook een tijdsintensieve behandeling. Een kies heeft meerdere kanalen, een voortand maar één. De kosten van een wortelkanaalbehandeling kunnen daarom verschillen. Het verwijderen van een tand of kies is daarentegen relatief goedkoper, maar is gelijk ook definitief. Uw tand komt nooit meer terug.

Een wortelkanaalbehandeling is er op gericht uw tand of kies te behouden. Mocht de tand of kies niet meer te redden zijn dan zit er helaas niks anders op dan deze te verwijderen. Het vervangen van een getrokken tand met behulp van een implantaat, brug of prothese is wel zeer aan te raden. Vraag ernaar bij uw tandarts.

Lees ook: Wortelkanaalbehandeling of de tand/kies laten trekken? Lastige keuze?

Patiënten verwachten na een bezoek aan de tandarts vaak dat zij met een wondermiddel de pijn zomaar kunnen wegnemen. Ondanks verwoede pogingen lukt dat soms niet. Dat betekent niet dat zij niet goed hun best hebben gedaan of fouten hebben gemaakt. Het komt er op neer dat uw situatie soms complexer is dan het lijkt. Voor de hand liggende oplossingen voor uw probleem lijken niet te werken.

Als u met spoed een behandeling nodig heeft dan is er in de spoedpraktijk geen mogelijkheid om door te gaan op basis van informatie uit het verleden of om diverse opties uitgebreid te beoordelen. Op basis van de informatie die wij van u krijgen, en aan de hand van de röntgenfoto’s en testen, handelen wij heel specifiek. Indien er secundaire factoren zijn of een totaal ander achterliggende oorzaak, dan krijgen wij geen kans meer dit nader uit te zoeken. U bent immers dan verdoofd.

Het kan dan zijn dat u, na de uitwerking van de verdoving nog steeds pijn ondervindt. Immers de echte oorzaak is niet gevonden. Het kan echter ook zijn dat u de voorgeschreven instructies niet heeft opgevolgd zoals spoelen, niet roken en niet eten. Ook dient u uw voorgeschreven medicatie- of antibioticakuur altijd af te maken, ook al bent u pijnvrij.

Na een behandeling is het ook niet altijd te verwachten dat u pijnvrij bent. Het is de bedoeling wel dat de pijn steeds minder moet worden na verstrijken van de tijd. Na een extractie en na een wortelkanaalbehandeling krijgt uw mond het nodige te verduren. Het gaat hier dan ook om een wond en een wond doet pijn na een operatie. Deze moet helen. Met pijnstilling moet over de volgende dagen na behandeling de pijn minder worden.

Dat neemt niet weg dat we altijd graag nog een keer, na 2-3 dagen willen kijken als de pijn niet minder is geworden. Indien de pijn juist erger is geworden, vragen wij u om eerder langs te komen. Of naar uw eigen tandarts te gaan als u deze heeft.